Symposium 2008
Symposium
Op 17 januari 2008 organiseerde de HAS Den Bosch het symposium:
Fyto, diergezondheid in de toekomst
Hieronder een verslag.
Symposium Fyto, diergezondheid in de toekomst, een zeer geslaagde dag!
Jeroen Naaijkens (voorzitter CvB HAS Den Bosch) opende deze dag. Dagvoorzitter professor dr. Frans van Knapen (faculteit diergeneeskunde, Utrecht) heeft de verschillende lezingen en workshops aan elkaar gepraat. De deelnemers kregen bij aankomst een programmaboekje met informatie over de mogelijkheden en onmogelijkheden van kruidenpreparaten in de sector.
Het symposium werd bezocht door ca 140 personen uit zeer diverse richtingen. Zo waren er veehouders, dierenartsen, veevoederfabrikanten, kruidentelers, beleidsmakers, studenten en wetenschappers aanwezig.
Tijdens de ontvangst maakten de mensen kennis met verschillende kruiden: knoflook, tijm, oregano, rozemarijn, venkel, kamille en anijs. De mensen troffen op posters informatie aan over deze kruiden. Op een extra groot plasmascherm werd gedurende de hele dag op een professionele manier informatie verstrekt over de betrokken partijen. Het ochtendprogramma bestond uit 3 duo presentaties van ruim een half uur. Voor deze vorm van presenteren is gekozen om de lezingen interactief en levendig te houden. De reacties van het publiek op deze presentatievorm waren erg positief.
Het eerste duo bestond uit Tedje van Asseldonk (IEZ) en Hans Donkers (KIKIS). Titel van de lezing: Kruiden voor veehouders wetenschappelijk bekeken.
Op KIKIS, de biologische varkenshouderij van Hans Donkers, worden al jaren kruiden gebruikt. Na een cursus hierover door de NVF (Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie) zette de studiekring biologische varkenshouders zelf een praktijkproef op. Kruiden in de kraamstal leken een positief effect te hebben op het aantal afgeleverde biggen. Er kwam ook reactie op vanuit de voedersector, daar bleken al enkele preparaten bekend. Opvallend was dat er in Nederland heel weinig kennis over fyto was bij universiteiten en hogescholen terwijl de sector toch behoefte had aan meer inzicht in de (on)mogelijkheden van deze producten.
Tijdens deze presentatie werd duidelijk gemaakt hoe het Fyto-V project is begonnen en wat er allemaal door Fyto-V is uitgevoerd.
Het tweede duo werd gevormd door Bart Halkes (PhyotGeniX) en Johanna Fink-Gremmels (Universiteit Utrecht). Titel van de lezing: Fyto: Werkingsmechanismen in plant en dier.
Fytoproducten zijn per definitie van complexe samenstelling: de plantaardige grondstoffen bevatten vele honderden inhoudsstoffen die de plant zelf onder meer gebruikt om zich te verdedigen tegen vraat.
Afhankelijk van de groeiomstandigheden zal het inhoudsstoffen patroon van de plant ook anders zijn. Dit is afhankelijk van de teelt- en oogstcondities en de manier waarop plantenstoffen worden verwerkt. Daarom is Thymus vulgaris (Echte tijm) in de berm, niet hetzelfde als Thymus vulgaris in een weiland waar bemest wordt en niet hetzelfde als Thymus vulgaris in de achtertuin.
De werkzaamheid van kruiden is afhankelijk van de inhoudsstoffen en dit verschilt per plant. Net zoals de ene koe de andere niet is.
Dit kan grote consequenties hebben voor de gezondheidseffecten in het dier.
Om fytotherapeutica te gebruiken is het belangrijk dat er:
• Bewijs van kwaliteit per product is;
• Bewijs van werkzaamheid is;
• Bewijs van afwezigheid nadelige effecten voor het dier;
• Bewijs van afwezigheid van kwaliteitsmindering van dierlijke producten.
De reacties uit het publiek waren zeer enthousiast en er kwam een discussie op gang. De bezoekers hebben geleerd dat het uitmaakt waar een plant groeit en dat er over het werkingsmechanisme in plant en dier nog te weinig bekend is. Daarnaast is duidelijk geworden dat het belangrijk is dat er meer onderzoek gedaan wordt. Fyto is veelbelovend en dat moet nu nog hard gemaakt worden.
Het derde duo bestond uit Maria Groot (RIKILT) en Clemens Oude-Groeniger (Biologica). Titel van de lezing: Wet- en regelgeving kruidenmiddelen.
De wettelijke regelingen voor gebruik van kruiden bij landbouwhuisdieren werden in deze presentatie besproken. Er werd ingegaan op de verschillende toepassingen van kruiden bij dieren (als aanvullend voeder, voeradditief en diergeneesmiddel), en het verschil tussen gangbaar en biologisch en de bijbehorende regelgeving.
Om een kruidenmiddelen als diergeneesmiddel te gebruiken moet het geregistreerd worden. Dit kost erg veel geld en tijd. De meeste kruidenfabrikanten hebben daar geen geld en/of tijd voor. Om een kruidenmiddel als additief te gebruiken moet er voor 2010 een dossier ingeleverd worden. In dat dossier moet duidelijk zijn wat de samenstelling en werkzaamheid van het product is, met een onderbouwing. Als aanvullend voeder is er geen aparte regelgeving naast de regelgeving voor voeders. Er wordt vaak van alles geclaimd zonder dat duidelijk is of er onderzoek naar gedaan is. Hierdoor komen er ‘curalles’ middelen. Deze middelen zouden helpen tegen alles, betere groei, betere vruchtbaarheid, betere productie, voor alle infecties en voor een betere afweer. Omdat daarbij niet wordt aangegeven waaruit deze producten bestaan is dit natuurlijk niet bevorderlijk voor de transparantie.
Na de uiterst verzorgde lunch, was er de mogelijkheid om per gekozen onderwerp in 1 van de 4 workshops te discussiëren. De verschillende workshops waren: melkvee, varkens, pluimvee en beleid. De sprekers van de workshops waren: Jan Sol, Gidi Smolders, Hanneke Hansma, Jan-Paul Wagenaar, Marinus van Krimpen, Johanna Fink-Gremmels, Monique Bestman, Ineke Puls, Sander Lourens, Jan Lambers, Eric Baars en Maria Groot. De uitkomsten van deze discussies waren dat er meer onderzoek naar de effecten van kruiden gedaan moet worden en dat het beleid in Nederland moet veranderen om het makkelijker te maken om kruidenpreparaten te gebruiken. De meeste deelnemers vinden fyto veelbelovend en dat is een mooi resultaat. Aan het einde van de workshops hebben deelnemers tips en tops gegeven. Deze worden verwerkt in het adviesrapport aan Fyto-V, dat nu geschreven wordt.
In een lagerhuis debat setting werden daarna een tweetal stellingen besproken.
De dag werd afgesloten met een drukbezochte borrel. Samenvattend was het een zeer geslaagd symposium.
Veel dank voor de ondersteuning voor de conciërges, mensen van de catering en technische ondersteuning en natuurlijk de organiserende studenten van de HAS: Jolijn van Alebeek, Susan Beekmans en Nienke Everts en hun docenten: Marc Maas en Huub van Osch.